ÒÁÈËÖ±²¥

Os na fyddwch yn talu Yswiriant Gwladol, mae’n bosibl y bydd gennych fylchau yn eich cofnod Yswiriant Gwladol. Gallai hyn fod oherwydd:

• roeddech yn gyflogedig, ond ag enillion isel

• roeddech yn ddi-waith ac nid oeddech yn hawlio budd-daliadau

• roeddech yn cael credydau Yswiriant Gwladol am lai na blwyddyn dreth lawn

• roeddech yn hunangyflogedig, ond ni wnaethoch dalu cyfraniadau o ganlyniad i elw bychan

• roeddech yn byw neu’n gweithio y tu allan i’r DU

Gall bylchau olygu na fydd gennych ddigon o flynyddoedd o gyfraniadau Yswiriant Gwladol er mwyn:

• cael Pensiwn y Wladwriaeth (fel arfer mae angen o leiaf 10 ‘mlynedd gymhwysol’)

• bod yn gymwys i gael budd-daliadau penodol

Mae’n bosibl y byddwch yn gallu talu cyfraniadau gwirfoddol i lenwi unrhyw fylchau ac ychwanegu at eich Pensiwn y Wladwriaeth.

Pwy na all dalu cyfraniadau gwirfoddol

Ni allwch dalu cyfraniadau gwirfoddol os yw’r canlynol yn berthnasol:

• nid oes gennych fylchau yn eich cofnod Yswiriant Gwladol - oni bai eich bod yn cael credydau Dosbarth 3 ac yn gymwys i dalu cyfraniadau Dosbarth 2

• rydych yn fenyw briod neu’n weddw sy’n talu Yswiriant Gwladol ar gyfradd is (yn agor tudalen Saesneg)

• rydych wedi mynd heibio’r dyddiad cau ar gyfer talu cyfraniadau am y cyfnod sydd â bylchau wedi pasio

Gwirio’ch cofnod am fylchau

Gwiriwch eich cofnod Yswiriant Gwladol i gael gwybod:

• a oes gennych unrhyw fylchau

• faint y bydd yn ei gostio i dalu cyfraniadau gwirfoddol

• a fyddech yn elwa o dalu cyfraniadau gwirfoddol

• a allwch dalu ar-lein

Os oes gennych fylchau yn eich cofnod Yswiriant Gwladol, gwiriwch a ydych yn gymwys i gael credydau Yswiriant Gwladol cyn penderfynu talu cyfraniadau gwirfoddol.

Cysylltwch â Chyllid a Thollau EF (CThEF) os ydych yn credu bod eich cofnod Yswiriant Gwladol yn anghywir.

Penderfynu a ydych am dalu cyfraniadau gwirfoddol

Nid yw cyfraniadau gwirfoddol bob amser yn cynyddu’ch Pensiwn y Wladwriaeth, er enghraifft os cawsoch eich contractio allan.

Os ydych o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth, gwiriwch ragolwg o’ch Pensiwn y Wladwriaeth i weld a fyddwch yn elwa o dalu cyfraniadau gwirfoddol. Gallwch hefyd gysylltu â Chanolfan Pensiwn y Dyfodol.

Os ydych wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth, cysylltwch â’r Gwasanaeth Pensiwn i weld a fyddwch yn elwa o dalu cyfraniadau gwirfoddol.

Os ydych yn byw neu’n gweithio dramor a’ch bod dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth, neu o fewn 6 mis o’i gyrraedd, cysylltwch â’r Ganolfan Pensiynau Rhyngwladol (yn agor tudalen Saesneg) i gael cyngor.

Pam efallai yr hoffech dalu cyfraniadau gwirfoddol

Mae’n bosibl y byddwch am dalu cyfraniadau gwirfoddol oherwydd:

• rydych yn agos at oedran Pensiwn y Wladwriaeth (yn agor tudalen Saesneg) a does dim digon o flynyddoedd cymhwysol gennych i gael neu gynyddu eich Pensiwn y WladwriaethÌý

• rydych yn gwybod na fyddwch yn gallu cael y blynyddoedd cymhwysol sydd eu hangen arnoch i gael Pensiwn y Wladwriaeth llawn yn ystod eich bywyd gwaith

• rydych yn hunangyflogedig ac mae gennych elw blynyddol sy’n llai na £6,845Ìý

• rydych yn byw y tu allan i’r DU, ond hoffech fod yn gymwys i gael budd-daliadau penodol neu Bensiwn y Wladwriaeth

• nid ydych yn gymwys i gael credydau Yswiriant Gwladol

Pobl hunangyflogedig gyda swyddi penodol

Nid yw pawb yn cael eu cyfraniadau Dosbarth 2 wedi’u trin fel pe baent wedi’u talu, ond efallai y bydd y bobl hyn am dalu cyfraniadau gwirfoddol. Mae’r rhain fel a ganlyn:

• yn arholwr, safonwr, goruchwyliwr neu berson sy’n gosod cwestiynau arholiad

• landlordiaid sy’n gymwys i dalu Yswiriant Gwladol Dosbarth 2

• yn weinidog yr efengyl nad yw’n cael cyflog na thâl

• yn berson sy’n gwneud buddsoddiadau – ond nid fel busnes a heb gael ffi na chomisiwn

Dysgwch a allwch dalu cyfraniadau Yswiriant Gwladol yn seiliedig ar bethau fel eich statws cyflogaeth, oedran a ble rydych chi’n byw.

Os ydych yn gyflogedig

Gallwch dalu cyfraniadau Dosbarth 3 gwirfoddol os ydych yn gyflogedig ac mae’r ddau beth canlynol yn wir:

• rydych yn ennill llai na £125 yr wythnos
• nad ydych yn gymwys i gael credydau Yswiriant Gwladol

Os ydych yn hunangyflogedig

Gallwch dalu cyfraniadau gwirfoddol Dosbarth 2 neu Ddosbarth 3 os ydych yn hunangyflogedig a bod gennych naill ai:

• incwm gros o £1,000 neu lai
• incwm gros dros £1,000, ond gydag elw o lai na £6,845

Os ydych chi’n hunangyflogedig fel arholwr, gweinidog yr efengyl, landlord neu mewn busnes buddsoddi, gallwch dalu cyfraniadau gwirfoddol Dosbarth 2 neu Ddosbarth 3.

Mae cyfraniadau gwirfoddol yn cyfrif tuag at eich Pensiwn y Wladwriaeth a rhai budd-daliadau. Gallwch wirio pa fudd-daliadau y mae’ch cyfraniadau Yswiriant Gwladol yn cyfrif tuag atynt.

Os ydych yn gyflogedig ac yn hunangyflogedig

Gallwch wirio rhagolwg o’ch Pensiwn y Wladwriaeth i weld a fyddwch yn elwa o dalu cyfraniadau gwirfoddol os:

• ydych yn ennill llai na £125 o gyflogaeth
• oes gennych elw sy’n llai na £6,845 y flwyddyn o hunangyflogaeth

Gallwch hefyd gysylltu â Chanolfan Pensiwn y Dyfodol i wirio os oes gennych flwch mewn cyfraniadau Yswiriant Gwladol ac yn rhoi gwybod i chi a fydd o fudd i chi wneud taliad.

Os ydych chi dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth, bydd angen i chi gysylltu â’r Gwasanaeth Pensiwn i wirio a oes gennych fwlch. Byddant hefyd yn gallu rhoi gwybod i chi a fydd o fudd i chi wneud taliad.

Os ydych yn ddi-waith

Gallwch dalu cyfraniadau Dosbarth 3 gwirfoddol os ydych yn ddi-waith ac mae’r ddau beth canlynol yn wir:

• nid ydych yn hawlio budd-daliadau
• nid ydych yn cael credydau Yswiriant Gwladol

Os ydych yn byw neu’n gweithio dramor (neu wedi gwneud yn flaenorol)

I dalu cyfraniadau gwirfoddol Dosbarth 2 neu Ddosbarth 3 mae’n rhaid i chi naill ai:

• wedi byw yn y DU am 3 blynedd yn olynol
• fod wedi talu cyfraniadau, neu wedi trin cyfraniadau Dosbarth 2 fel pe baent wedi’u talu am o leiaf 3 blynedd

I dalu cyfraniadau gwirfoddol Dosbarth 2, mae’n rhaid i’r ddau o’r canlynol fod yn berthnasol hefyd:

• roeddech yn gweithio yn y DU yn syth cyn gadael
• rydych yn gweithio dramor ar hyn o bryd (neu wedi bod yn gweithio tra roeddech dramor)

Os ydych o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth, gallwch wirio rhagolwg o’ch Pensiwn y Wladwriaeth neu gysylltu â Chanolfan Pensiwn y Dyfodol i weld a fyddwch yn elwa o dalu cyfraniadau gwirfoddol.

Os ydych dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth, neu byddwch yn cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth yn y 6 mis nesaf, cysylltu â’r Ganolfan Pensiynau Rhyngwladol (yn agor tudalen Saesneg). Byddant yn gwirio a oes gennych fwlch mewn cyfraniadau Yswiriant Gwladol ac yn rhoi gwybod i chi faint sydd angen i chi ei dalu.

Os ydych dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth

Os ydych wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth (yn agor tudalen Saesneg) ac am lenwi bylchau yn eich cofnod Yswiriant Gwladol, gallwch dalu:

• cyfraniadau Dosbarth 3
• cyfraniadau Dosbarth 2 os ydych yn gymwys

Y cyfraddau ar gyfer blwyddyn dreth 2025 i 2026 yw:

• £3.50 yr wythnos ar gyfer Dosbarth 2

• £17.75 yr wythnos ar gyfer Dosbarth 3

Fel arfer, byddwch yn talu’r gyfradd bresennol pan fyddwch yn gwneud cyfraniad gwirfoddol.

Pan fyddwch yn talu cyfraddau gwahanol

Os ydych yn talu cyfraniadau Dosbarth 2 ar gyfer y flwyddyn dreth flaenorol, neu gyfraniadau Dosbarth 3 ar gyfer y 2 flwyddyn dreth flaenorol, byddwch yn talu’r gyfradd wreiddiol ar gyfer y blynyddoedd hynny:

• Cyfraddau Dosbarth 2 (yn agor tudalen Saesneg)

• Cyfraddau Dosbarth 3 (yn agor tudalen Saesneg)

Os ydych yn talu ar gyfer blynyddoedd cynharach, byddwch yn talu’r gyfradd 2025 i 2026.

Os oes gennych fath penodol o swydd

Byddwch yn talu cyfradd Dosbarth 2 (yn agor tudalen Saesneg) arbennig os ydych yn un o’r canlynol:

• pysgotwr cyfran

• gweithiwr datblygu gwirfoddol

Os ydych yn byw yn y DU, dysgwch sut i wneud y canlynol:

• talu cyfraniadau gwirfoddol Dosbarth 2Ìý

• talu cyfraniadau gwirfoddol Dosbarth 3

Os ydych yn byw neu’n gweithio y tu allan i’r DU

Os ydych chi’n byw neu’n gweithio dramor (neu os ydych chi wedi gwneud hynny’n flaenorol), dysgwch beth sydd angen i chi ei wneud cyn talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol gwirfoddol.

Dyddiadau cau

Gallwch ond talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol gwirfoddol ar gyfer y 6 blwyddyn flaenorol yn unig. Bob blwyddyn, y dyddiad cau yw 5 Ebrill.

Er enghraifft, mae gennych hyd at 5 Ebrill 2031 i lenwi’r bylchau ar gyfer blwyddyn dreth 2024 i 2025.

Gallwch ddarllen yr arweiniad neu gael help i benderfynu os ddylai chi dalu cyfraniadau gwirfoddol i lenwi unrhyw fylchau.

Cael help

Cysylltwch â Chyllid a Thollau EF (CThEF) (yn agor tudalen Saesneg) os oes gennych gwestiynau am Yswiriant Gwladol gwirfoddol.