伊人直播

Mae鈥檙 canllawiau hyn ar gyfer ymddiriedolwyr elusennau sydd am newid strwythur. Er enghraifft:

• ymddiriedolaethau neu gymdeithasau anghorfforedig sydd am newid strwythur i ddod yn Sefydliadau Corfforedig Elusennol (CIO) neu鈥檔 gwmn茂au elusennol. Weithiau gelwir hyn yn 鈥榶mgorffori鈥�
• cwmn茂au elusennol sydd am drosi i CIO

Mae鈥檔 rhaid i chi a鈥檙 ymddiriedolwyr eraill benderfynu ei bod er budd gorau eich elusen i newid i strwythur gwahanol. Defnyddiwch ein canllawiau gwneud penderfyniadau i鈥檆h helpu i wneud eich penderfyniad.

Mae newid strwythur bron bob amser yn gofyn am gyfraniad y Comisiwn Elusennau. Cysylltwch 芒鈥檙 Comisiwn yn gynnar bob amser, yn enwedig os oes gennych ddyddiad cau fel diwedd y flwyddyn ariannol.

Bydd cynllunio da yn eich helpu i gyflawni鈥檙 newid strwythur. Er enghraifft, meddyliwch am:

• pa gamau y bydd angen i chi eu cymryd, ac ym mha drefn. Gall creu cynllun prosiect helpu
• p鈥檜n a oes gennych y pwerau cywir
• lle gallai鈥檙 broses fod yn gymhleth i鈥檆h elusen, er enghraifft os oes gennych waddol parhaol, tir dynodedig neu ymddiriedolaethau arbennig
• pryd y gallech fod angen cyngor proffesiynol neu gyfranogiad y Comisiwn

Dylech gymryd cyngor proffesiynol priodol, er enghraifft os oes gan eich elusen gyflogeion - gall y Rheoliadau Trosglwyddo Ymgymeriadau (Diogelu Cyflogaeth) (TUPE) fod yn berthnasol. Gall newid strwythur hefyd sbarduno rhwymedigaethau pensiwn.

Gall rheolau ar adrodd a chyfrifyddu newid o ganlyniad i newid strwythur.

Pam newid strwythur

Mae gan y rhan fwyaf o elusennau un o鈥檙 strwythurau cyfreithiol canlynol:

• cymdeithas CIO
• CIO sylfaen
• cwmni elusennol (cyfyngedig drwy warant)
• cymdeithas anghorfforedig
• ymddiriedolaeth

Mae strwythur cyfreithiol eich elusen yn penderfynu:

• pwy sy鈥檔 ei redeg ac a oes ganddo aelodau
• a all ymrwymo i gontractau neu gyflogi staff yn ei henw ei hun
• a yw atebolrwydd personol ymddiriedolwyr yn gyfyngedig
• sut mae鈥檔 dal tir ac eiddo

Gall elusennau anghorfforedig benderfynu newid i strwythur CIO neu gwmni elusennol os, er enghraifft, yw鈥檙 elusen:

• yn newid mewn maint neu sut mae鈥檔 gweithredu
• angen cyflogi staff
• cynllunio i ymrwymo i gontractau

Mae hyn oherwydd nad oes gan elusen anghorfforedig bersonoliaeth gyfreithiol ar wah芒n i鈥檞 haelodau a/neu ymddiriedolwyr. O ganlyniad, ni all ymrwymo i gontractau, megis contractau cyflogaeth, yn ei henw ei hun. Mae鈥檔 rhaid i鈥檙 ymddiriedolwyr ymrwymo i gontractau yn bersonol, a gallant fod yn atebol yn bersonol os aiff rhywbeth o鈥檌 le.

Mae gan Mathau o elusennau: sut i ddewis strwythur (CC22a) fwy o wybodaeth.

Newid eich elusen anghorfforedig i CIO

Mae ymddiriedolaethau neu gymdeithasau anghorfforedig yn elusennau anghorfforedig.

Mae newid o elusen anghorfforedig i CIO yn cynnwys:

• sefydlu a chofrestru CIO newydd
• trosglwyddo asedau a rhwymedigaethau eich elusen i鈥檙 CIO newydd
• cau eich elusen ar 么l y trosglwyddiad ac ar 么l delio yn gywir ag unrhyw waddol parhaol, tir dynodedig, neu ymddiriedolaethau arbennig

Mynnwch gyngor proffesiynol ar gyfer unrhyw ran o鈥檙 broses os oes ei angen arnoch.

Deallwch a oes angen i chi ddweud wrth randdeiliaid am eich cynlluniau i newid strwythur. Er enghraifft, elusennau neu sefydliadau eraill rydych chi鈥檔 gweithio鈥檔 agos 芒 nhw.

1. Cyn sefydlu鈥檙 CIO

Dibenion

Gan y bydd y CIO yn 鈥榓mnewid鈥� eich elusen, rhaid i鈥檞 dibenion fod yr un fath 芒 dibenion eich elusen. Bydd cael yr un dibenion yn rhoi鈥檙 p诺er cyfreithiol i chi drosglwyddo asedau eich elusen i鈥檙 CIO.

Os ydych yn defnyddio鈥檙 broses hon i adolygu a newid dibenion eich elusen, gwnewch hyn yn gyntaf, cyn sefydlu鈥檙 CIO. Mae hyn oherwydd y bydd angen awdurdod y Comisiwn Elusennau arnoch i newid dibenion eich elusen. Os nad yw鈥檙 Comisiwn yn darparu awdurdod, a鈥檆h bod yn sefydlu鈥檙 CIO yn gyntaf, rydych mewn perygl bod gan y CIO wahanol ddibenion at ddibenion eich elusen.

Darllenwch ganllawiau ar newid dogfennau llywodraethu.

Rheolau dogfennau llywodraethol

Gwiriwch a oes gan ddogfen lywodraethol eich elusen reolau penodol - er enghraifft, yn ei chymal diddymu - y dylid eu cynnwys yng nghyfansoddiad y CIO.

Efallai y bydd eich dogfen lywodraethol yn nodi hawliau trydydd parti. Er enghraifft, hawl unigolyn neu sefydliad i enwebu ymddiriedolwyr. Os ydyw, dylech naill ai:

• cynnwys yr hawliau hyn yng nghyfansoddiad y CIO, neu
• cael cytundeb ysgrifenedig gan y trydydd parti i newid ei hawliau oni bai bod y trydydd parti wedi marw (os yn berson) neu nad yw鈥檔 bodoli mwyach (os yn sefydliad)

Os yw鈥檙 trydydd parti yn sefydliad, gwiriwch a oes sefydliad olynol neu os yw wedi newid ei enw.

Aelodaeth

Os oes gan eich elusen aelodau, dywedwch wrthynt am eich cynllun i newid strwythur. Penderfyniadau i:

• newid dibenion eich elusen
• trosglwyddo asedau i鈥檙 CIO a chau

Efallai y bydd angen i鈥檆h aelodau wneud penderfyniadau, yn dibynnu ar yr hyn y mae dogfen lywodraethol eich elusen neu鈥檙 gyfraith yn ei ddweud.

Enw鈥檙 CIO newydd

Gwiriwch y rheolau am enwau elusennau a鈥檙 gofynion ychwanegol am enwau CIOs.

2. Sefydlu a chofrestru鈥檙 CIO

Rhaid i chi ddefnyddio un o鈥檔 Cyfansoddiadau Model ar gyfer CIOs. Pan fyddwch yn gwneud cais i gofrestru鈥檙 CIO, bydd angen i chi ddangos pa newidiadau os o gwbl a wnewch i鈥檙 model. Rhaid i鈥檆h cyfansoddiad aros mor agos at y model 芒 phosibl.

Dylech ddefnyddio鈥檙 model cymdeithas os yw鈥檆h elusen wreiddiol yn gymdeithas anghorfforedig. Mae hyn yn golygu bod ganddo:

• cyfansoddiad fel ei ddogfen lywodraethol
• aelodaeth ehangach sy鈥檔 pleidleisio ar benderfyniadau pwysig, fel ethol ymddiriedolwyr

Dylech ddefnyddio鈥檙 model sylfaen os yw鈥檆h elusen wreiddiol yn ymddiriedolaeth. Mae hyn yn golygu:

• ei fod yn cael ei lywodraethu gan weithred ymddiriedolaeth, ewyllys, cynllun neu drawsgludiad
• ei fod yn cael ei redeg gan ei ymddiriedolwyr yn unig
• nad oes ganddo aelodaeth bleidleisio

Os yw鈥檆h elusen yn gymdeithas anghorfforedig, dylech gael caniat芒d eich aelodau os ydych yn dymuno newid strwythur i sefydliad CIO.

Yna, cofrestrwch yr elusen.

3. Cael awdurdod y Comisiwn Elusennau

Deallwch a fydd angen awdurdod y Comisiwn Elusennau arnoch. Efallai y bydd angen awdurdod arnoch os, er enghraifft:

• bydd y CIO yn rhoi indemniad i chi am rwymedigaethau yr aethoch iddynt fel ymddiriedolwyr yr elusen anghorfforedig
• ni all ymddiriedolwyr eich elusen reoli gwrthdaro buddiannau wrth benderfynu bwrw ymlaen 芒鈥檙 trosglwyddiad

Darllenwch adran 4 o鈥檔 canllawiau ar drosglwyddo asedau elusennau i gael rhagor o wybodaeth am y rhain ac amgylchiadau eraill pan fydd angen awdurdod arnoch. Mae hefyd yn dweud wrthych sut i wneud cais.

Gwnewch gais i鈥檙 Comisiwn mewn da bryd.

4. Trosglwyddo asedau a rhwymedigaethau i鈥檙 CIO

Unwaith y byddwch wedi gwneud penderfyniadau i drosglwyddo a chael unrhyw awdurdod sydd ei angen arnoch, dylech wneud y canlynol:

• cytuno ar ddyddiad trosglwyddo gyda鈥檙 CIO newydd

Efallai y bydd angen i鈥檙 CIO gymryd ei gamau ei hun (megis sefydlu cyfrifon banc) cyn y gall dderbyn asedau a rhwymedigaethau eich elusen.

• paratoi a gweithredu鈥檙 ddogfennaeth gywir, megis datganiad breinio cyn uno

Yna, ar neu ar 么l y dyddiad trosglwyddo yr ydych wedi cytuno arno, gallwch gymryd camau eraill fel trosglwyddo arian o gyfrifon banc eich elusen i gyfrifon banc y CIO neu gofrestru鈥檙 newid ym mherchnogaeth tir y Gofrestrfa Tir.

Am arweiniad ynghylch hyn ac, er enghraifft, am ddatganiadau breinio cyn uno, darllenwch adran 2 o Sut i drosglwyddo asedau elusennol. Mae ganddo dempled datganiad breinio cyn uno y gallwch ei ddefnyddio.

Tir dynodedig, gwaddol parhaol ac ymddiriedolaethau arbennig

Mae tir dynodedig yn dir y mae鈥檔 rhaid ei ddefnyddio at ddiben penodol eich elusen yn 么l y ddogfen sy鈥檔 esbonio sut y mae鈥檔 rhaid defnyddio鈥檙 tir. Er enghraifft, eiddo y mae鈥檔 rhaid ei ddefnyddio fel tir hamdden.

Mae gwaddol parhaol yn eiddo y mae鈥檔 rhaid i鈥檆h elusen ei gadw yn hytrach na鈥檌 wario. Mae eiddo a roddir i鈥檆h elusen y mae鈥檔 rhaid ei ddefnyddio at ddiben penodol (fel tir dynodedig) yn un enghraifft o waddol parhaol. Un arall yw arian neu asedau eraill a roddir i鈥檆h elusen i鈥檞 buddsoddi lle mai dim ond yr incwm buddsoddi y gellir ei wario.

Ymddiriedolaeth arbennig yw arian neu asedau y mae鈥檔 rhaid i鈥檆h elusen eu defnyddio at ddibenion penodol sy鈥檔 gulach na dibenion eich elusen. Gall gwaddol parhaol fod yn ymddiriedolaeth arbennig ond nid bob amser.

Nid yw cael, neu fod yn ymddiriedolwr ar waddol parhaol, tir dynodedig neu ymddiriedolaethau arbennig yn golygu na allwch newid strwythur. Ond mae angen i chi feddwl am sut rydych chi鈥檔 eu trosglwyddo oherwydd eu bod yn wahanol i gronfeydd ac asedau cyffredinol elusen. Mae hefyd yn golygu na allwch gau eich elusen os na fyddwch yn delio 芒 nhw鈥檔 gywir.

(Gellir defnyddio cronfeydd cyffredinol neu asedau mewn unrhyw ffordd i hyrwyddo dibenion eich elusen; nid oes ganddynt unrhyw reolau eraill ar sut y gellir eu defnyddio.)

Darllenwch adran 3 o鈥檔 canllawiau ar drosglwyddo asedau elusennol i ddeall sut i drosglwyddo gwaddol parhaol, tir dynodedig ac ymddiriedolaethau arbennig.

5. Cau鈥檙 elusen wreiddiol

Unwaith y byddwch wedi:

• trosglwyddo eich holl asedau a rhwymedigaethau i鈥檙 CIO
• ymdrin ag unrhyw waddol parhaol, tir dynodedig neu ymddiriedolaethau arbennig
• pasio cofnodion eich elusen i鈥檙 CIO newydd

gallwch gau鈥檙 elusen.

Darllenwch ganllawiau ynghylch cau eich elusen.

Mae鈥檔 rhaid i chi ddweud wrth y Comisiwn am y cau fel y gallwn dynnu eich elusen o鈥檙 gofrestr. Byddwn hefyd yn rhoi鈥檙 gorau i ysgrifennu atoch 鈥� er enghraifft i ffeilio ffurflenni blynyddol.

Cofrestr o elusennau unedig

Mae newid strwythur yn fath o uno. Ystyriwch a allwch chi, neu a oes rhaid, gofrestru鈥檙 uno.

Mae cofrestru yn ymwneud 芒 helpu elusennau i sicrhau rhoddion yn y dyfodol (fel cymynroddion) ar 么l iddynt uno a chau.

Darllenwch canllawiau am fwy o wybodaeth a sut i wneud cais.

Trosi鈥檆h cwmni elusennol i CIO

Gall cwmn茂au elusennol cofrestredig wneud cais i鈥檙 Comisiwn a defnyddio proses gyfreithiol syml i drosi i CIO, sy鈥檔 golygu bod yr elusen yn parhau i fodoli ond ar ffurf wahanol.

Dylech allu cadw enw presennol yr elusen a chadw ei rhif elusen. Dylech hefyd allu cadw cyfrifon banc presennol yr elusen.

Yn y rhan fwyaf o achosion, dylai鈥檙 CIO newydd dderbyn unrhyw roddion a adawyd i鈥檙 cwmni elusennol gwreiddiol.

Yn dilyn trosi, bydd eich elusen yn wynebu gwahanol ofynion adrodd a chyfrifyddu. Gweler y canllawiau ar ddiwedd yr adran hon.

Mynnwch gyngor proffesiynol os oes ei angen arnoch.

1. Dewis y model cyfansoddiad cywir

Rhaid i chi ddefnyddio un o鈥檔 cyfansoddiadau enghreifftiol ar gyfer CIOs. Pan fyddwch yn gwneud cais i鈥檙 Comisiwn, bydd angen i chi ddangos a ydych wedi gwneud unrhyw newidiadau i鈥檙 model. Rhaid i鈥檆h cyfansoddiad CIO aros mor agos at y model 芒 phosibl.

Dylech ddefnyddio鈥檙 model sy鈥檔 adlewyrchu eich strwythur presennol:

• defnyddiwch fodel y gymdeithas os oes aelodaeth bleidleisio ar wah芒n yn eich cwmni elusennol
• defnyddiwch fodel sylfaen os mai鈥檙 cyfarwyddwyr yn eich cwmni elusennol yw鈥檙 unig aelodau

Dylech hefyd ddeall pwy fydd aelodau cyntaf y CIO. Bydd y personau a oedd yn aelodau o鈥檙 cwmni yn union cyn y trosi i CIO yn dod yn aelodau cyntaf y CIO.

2. Dibenion

Gan y bydd y CIO yn 鈥榓mnewid鈥� eich cwmni elusennol, rhaid i鈥檞 ddibenion fod yr un fath 芒 dibenion eich elusen.

Os ydych yn defnyddio鈥檙 broses hon i adolygu a newid dibenion eich cwmni elusennol, gwnewch hyn yn gyntaf, cyn gwneud cais am drosi. Mae hyn oherwydd y bydd angen awdurdod y Comisiwn Elusennau arnoch i newid dibenion eich elusen. Os na wnewch hynny, ac nad yw鈥檙 Comisiwn yn darparu awdurdod, rydych mewn perygl y bydd gan y CIO wahanol ddibenion i鈥檆h elusen.

Deall y rheolau ar newid dogfennau llywodraethu.

3. Gwiriadau cyn cyflwyno eich cais

Defnyddiwch y rhestr wirio hon cyn gwneud eich cais. Ni fyddwn yn symud ymlaen ag unrhyw gais lle mae unrhyw un o鈥檙 materion hyn yn berthnasol ond nad ydynt wedi cael sylw.

Cyn i chi wneud cais	Gwiriwch
Ydy eich elusen wedi鈥檌 heithrio ac felly heb gofrestru gyda鈥檙 Comisiwn?	Os yw wedi鈥檌 heithrio, ni allwch ddefnyddio鈥檙 broses gyfreithiol hon i 鈥榙rosi鈥檙鈥� cwmni elusennol i CIO.
Ydych chi wedi eich diweddaru 芒 gofynion ffeilio T欧鈥檙 Cwmn茂au a鈥檙 Comisiwn Elusennau?	Er enghraifft, cyfrifon ac unrhyw newidiadau i fanylion cofrestredig.
Ydy鈥檆h cwmni chi wedi cyhoeddi unrhyw gyfranddaliadau?	Mae hyn yn eithaf prin i gwmn茂au elusennol, ond os oes modd, rhaid talu鈥檙 rhain yn llawn.
Beth yw atebolrwydd aelodau鈥檙 cwmni os yw鈥檔 dirwyn i ben?	Os oes angen taliad o fwy na 拢10 arno, bydd angen i hyn fod yr un fath, neu鈥檔 fwy, ar gyfer y CIO newydd. Os oes angen 拢10 neu lai arno, caiff hyn ei ddiddymu ar 么l ei drosi.
Gwiriwch enw arfaethedig y CIO.	Ni allwch ddefnyddio鈥檙 gair 鈥榗yfyngedig鈥� yn enw y CIO.
Gwiriwch y darpariaethau yn eich erthyglau ac yn eich cyfansoddiad CIO gan ganiat谩u budd-daliadau a thaliadau i鈥檙 ymddiriedolwyr elusennau.	Os nad ydych yn newid y cymalau model ynghylch taliadau ymddiriedolwyr yn eich cyfansoddiad CIO, gallwch fynd ymlaen a gwneud cais am drosi. Nid oes ots os nad yw鈥檙 cymalau model yn cyd-fynd 芒鈥檙 hyn y mae鈥檆h erthyglau鈥檔 ei ddweud. Fodd bynnag, os ydych chi wedi newid y cymalau enghreifftiol, ac os yw鈥檙 darpariaethau yn erthyglau eich cwmni yn fwy cyfyngol na鈥檙 darpariaethau yng nghyfansoddiad CIO, bydd angen i chi naill ai: a #8226; newid darpariaethau鈥檙 CIO i gyd-fynd 芒鈥檙 hyn y mae eich erthyglau yn ei ddweud. Dangos y newidiadau hyn yng nghyfansoddiad y CIO pan fyddwch chi鈥檔 gwneud cais am drosi; neu 鈥� newid eich erthyglau i gyd-fynd 芒鈥檙 darpariaethau CIO, a lle bo angen cael awdurdod y Comisiwn ar gyfer y newidiadau hyn cyn i chi wneud cais am drosi. Darllenwch ganllawiau ynghylch newid erthyglau eich cwmni.
Gwiriwch y darpariaethau ynghylch pwy sy鈥檔 derbyn unrhyw arian sy鈥檔 weddill os caiff yr elusen ei diddymu.	Os bydd y darpariaethau diddymu yng nghyfansoddiad CIO yn newid sut y bydd eiddo eich elusen yn cael ei ddefnyddio ar 么l cau, bydd angen i chi naill ai: 鈥� newid darpariaethau鈥檙 CIO i gyd-fynd 芒鈥檙 hyn y mae eich erthyglau yn ei ddweud. Dangos y newidiadau hyn yng nghyfansoddiad y CIO; neu 鈥� newid eich erthyglau i gyd-fynd 芒鈥檙 darpariaethau CIO, a lle bo angen cael awdurdod y Comisiwn ar gyfer y newidiadau hyn cyn i chi wneud cais am drosi Darllenwch ganllawiau ynghylch newid erthyglau eich cwmni.
A yw eich elusen yn ddarparwr tai cymdeithasol cofrestredig preifat?	Os ydyw, rhaid i chi ddweud wrth y Rheoleiddiwr Tai Cymdeithasol am y trawsnewidiad arfaethedig cyn gwneud cais i鈥檙 Comisiwn.

4. Penderfynu

Mae ymddiriedolwyr y cwmni elusennol yn gwneud y penderfyniad i drosi i CIO a mabwysiadu鈥檙 cyfansoddiad CIO arfaethedig.

Yna, mae鈥檔 rhaid i aelodau鈥檙 cwmni elusennol basio dau benderfyniad:

• y cyntaf ar y penderfyniad i drosi i CIO ac
• yr ail ar y penderfyniad i fabwysiadu cyfansoddiad arfaethedig y CIO

Rhaid i鈥檙 cyntaf o benderfyniadau鈥檙 aelodau hyn fod:

• yn benderfyniad arbennig a basiwyd yn unol 芒 rheolau eich erthyglau neu
• yn benderfyniad arbennig o leiaf 75% o aelodau eich cwmni yn bresennol ac yn pleidleisio mewn cyfarfod cyffredinol a basiwyd yn unol 芒 chyfraith cwmni neu
• yn benderfyniad ysgrifenedig unfrydol wedi鈥檌 lofnodi gan neu ar ran holl aelodau鈥檙 cwmni a fyddai 芒 hawl i bleidleisio ar benderfyniad arbennig

Pasio yr ail benderfyniad yn unol 芒鈥檙 rheolau yn eich erthyglau.

Rhaid i鈥檆h penderfyniadau aelod gynnwys rhif eich cwmni a dylent gynnwys eich rhif elusen.

5. Gwneud cais i鈥檙 Comisiwn Elusennau

Bydd angen i chi gynnwys y wybodaeth ganlynol yn eich cais.

• Cop茂au o benderfyniadau鈥檙 aelodau y soniwyd amdanynt uchod.
• Copi o gyfansoddiad arfaethedig y CIO. Dangoswch unrhyw newidiadau rydych chi wedi鈥檜 gwneud i gyfansoddiad y model ac esboniwch pam rydych chi wedi鈥檜 gwneud.
• Dangoswch ba newidiadau rydych chi wedi鈥檜 gwneud, os o gwbl, i鈥檙 cymalau yng nghyfansoddiad y model ynghylch sut y gellid newid cyfansoddiad newydd y CIO yn y dyfodol. Er enghraifft, os yw eich darpariaethau yn ei gwneud yn ofynnol i ganran uwch na鈥檙 arfer o aelodau eich elusen bleidleisio i newid y cyfansoddiad.
• Ffurflen Datganiad Ymddiriedolwyr wedi鈥檌 chwblhau.
• Os yw鈥檆h elusen yn ddarparwr tai cymdeithasol cofrestredig preifat, rhaid i chi gynnwys datganiad yn cadarnhau eich bod wedi hysbysu鈥檙 Rheoleiddiwr Tai Cymdeithasol am y trawsnewidiad arfaethedig.

.

6. Penderfyniad y Comisiwn Elusennau

Byddwn yn gwirio:

• a yw鈥檙 CIO yn bodloni鈥檙 gofyniad cyfreithiol i gael ei gofrestru
• eich datganiad bod ymddiriedolwyr yn gymwys i wasanaethu (nid ydynt wedi鈥檜 hanghymhwyso)
• na ellir drysu prif enw a gwaith y CIO ag un elusen arall ac nad yw鈥檔 gamarweiniol neu鈥檔 dramgwyddus
• unrhyw newidiadau a wnaed i gyfansoddiad y model
• bod eich cwmni鈥檔 gyfoes 芒鈥檙 holl ofynion ffeilio gyda Th欧鈥檙 Cwmn茂au a鈥檙 Comisiwn
• o鈥檔 hymholiadau gyda Th欧鈥檙 Cwmn茂au, nid oes rheswm i feddwl y byddai cofrestru鈥檙 trosiad yn amhriodol. Er enghraifft, os nad yw鈥檆h cwmni鈥檔 cael ei ddiddymu, mewn datodiad neu mewn derbynnydd gweinyddol, neu os oes ganddo unrhyw achos cyfreithiol gweithredol yn ei erbyn.

Os byddwn yn fodlon, byddwn yn:

• cofrestru鈥檙 CIO; mae hyn yn trosi鈥檙 cwmni elusennol i鈥檙 CIO
• rhoi gwybod i D欧鈥檙 Cwmn茂au, fel y gall dynnu鈥檙 cwmni elusennol oddi ar y gofrestr o gwmn茂au

Mae cofrestriad y Comisiwn dros dro nes bod y cwmni elusennol yn cael ei dynnu oddi ar y gofrestr cwmn茂au.

Byddwn yn dweud wrthych pryd y bydd trawsnewid eich elusen i CIO wedi鈥檌 gwblhau.

Ar 么l trosi, dylech wneud y canlynol:

• dywedwch wrth CThEF am y trosi, os yw鈥檆h elusen wedi鈥檌 chofrestru gyda CThEF
• gwneud cais i Gofrestrfa Tir newid manylion eich elusen, os yw鈥檆h elusen yn berchen ar dir neu eiddo
• cymryd unrhyw gamau ymarferol eraill mewn perthynas ag asedau eich elusen

Os gwrthodwn eich cais byddwn yn egluro pam a鈥檙 proses ar gyfer gofyn i ni adolygu ein penderfyniad.

Rheolau ynghylch cyfrifeg ac adrodd

Yn dilyn trosi, mae y rheolau yn Rhan 4 o Ddeddf Elusennau 2011 yn berthnasol i鈥檆h elusen. Mae hyn yn cynnwys os yw鈥檙 trawsnewid yn digwydd rhan o鈥檙 ffordd drwy flwyddyn ariannol eich elusen.

Newid eich elusen anghorfforedig i gwmni elusennol

Mae ymddiriedolaethau neu gymdeithasau anghorfforedig yn elusennau anghorfforedig.

Mae newid o elusen anghorfforedig i gwmni elusennol yn cynnwys:

• sefydlu cwmni elusennol newydd
• trosglwyddo asedau a rhwymedigaethau eich elusen i鈥檙 cwmni elusennol newydd
• cau eich elusen ar 么l y trosglwyddiad ac ar 么l delio yn gywir ag unrhyw waddol parhaol, tir dynodedig, neu ymddiriedolaethau arbennig

Mynnwch gyngor proffesiynol ar gyfer unrhyw ran o鈥檙 broses os oes ei angen arnoch.

Deallwch a oes angen i chi ddweud wrth randdeiliaid am eich cynlluniau i newid strwythur. Er enghraifft, elusennau neu sefydliadau eraill rydych chi鈥檔 gweithio鈥檔 agos 芒 nhw.

1. Cyn sefydlu鈥檙 cwmni elusennol

Dibenion

Gan y bydd y cwmni elusennol yn 鈥榓mnewid鈥� eich elusen, rhaid i鈥檞 ddibenion fod yr un fath 芒 dibenion eich elusen. Bydd cael yr un dibenion yn rhoi鈥檙 p诺er cyfreithiol i chi drosglwyddo asedau eich elusen i鈥檙 cwmni elusennol.

Os ydych yn defnyddio鈥檙 broses hon i adolygu a newid diben eich elusen, gwnewch hyn yn gyntaf, cyn sefydlu鈥檙 cwmni. Mae hyn oherwydd y bydd angen awdurdod y Comisiwn Elusennau arnoch i newid dibenion eich elusen. Os nad yw鈥檙 Comisiwn yn darparu awdurdod, a鈥檆h bod yn sefydlu鈥檙 cwmni elusennol yn gyntaf, rydych mewn perygl bod gan y cwmni wahanol ddibenion at ddibenion eich elusen.

Darllenwch ganllawiau ynghylch newid dogfennau llywodraethu.

Rheolau dogfennau llywodraethu

Dylech wirio a oes gan ddogfen lywodraethol eich elusen reolau penodol - er enghraifft, yn ei chymal diddymu - y dylid eu cynnwys yn erthyglau鈥檙 cwmni newydd.

Efallai y bydd eich dogfen lywodraethol yn nodi hawliau trydydd parti. Er enghraifft, hawl unigolyn neu sefydliad i enwebu ymddiriedolwyr. Os ydyw, dylech naill ai:

• cynnwys yr hawliau hyn yn erthyglau鈥檙 cwmni, neu
• cael cytundeb ysgrifenedig gan y trydydd parti i newid ei hawliau oni bai bod y trydydd parti wedi marw (os yn person) neu nad yw鈥檔 bodoli mwyach (os yn sefydliad).

Os yw鈥檙 trydydd parti yn sefydliad, gwiriwch a oes sefydliad olynol neu os yw wedi newid ei enw.

Aelodaeth

Os oes gan eich elusen aelodau, dywedwch wrthynt am eich cynllun i newid strwythur. Penderfyniadau i:

• newid dibenion eich elusen
• trosglwyddo asedau i鈥檙 cwmni elusennol a chau

Efallai y bydd angen i鈥檆h aelodau wneud penderfyniadau, yn dibynnu ar yr hyn y mae dogfen lywodraethol eich elusen neu鈥檙 gyfraith yn ei ddweud.

Enw鈥檙 cwmni elusennol newydd

Gwiriwch rheolau am enwau elusennau a鈥檙 gofynion ychwanegol ar gyfer enwau cwmn茂au elusennol.

2. Cofrestrwch y cwmni elusennol

Cofrestru鈥檙 cwmni newydd gyda Th欧鈥檙 Cwmn茂au.

Gwiriwch a oes rhaid i chi gofrestru鈥檙 cwmni elusennol gyda鈥檙 Comisiwn.

3. Cael unrhyw awdurdod y Comisiwn Elusennau sydd ei angen arnoch

Deall a fydd angen awdurdod y Comisiwn Elusennau arnoch. Efallai y bydd angen awdurdod arnoch os, er enghraifft:

• bydd y cwmni elusennol yn rhoi indemniad i chi am rwymedigaethau a wnaethoch fel ymddiriedolwyr yr elusen anghorfforedig
• ni all ymddiriedolwyr eich elusen reoli gwrthdaro buddiannau wrth benderfynu bwrw ymlaen 芒鈥檙 trosglwyddiad
• byddwch yn trosglwyddo ased sylweddol nad yw鈥檔 arian parod

Darllenwch adran 4 o鈥檔 canllawiau ar drosglwyddo asedau elusennau i gael rhagor o wybodaeth am y rhain ac amgylchiadau eraill pan fydd angen awdurdod (gan gynnwys yr hyn sy鈥檔 鈥榓sed sylweddol nad yw鈥檔 arian parod鈥�).

Mae hefyd yn egluro sut i wneud cais am awdurdod. Gwnewch gais i鈥檙 Comisiwn mewn da bryd.

4. Trosglwyddo asedau a rhwymedigaethau i鈥檙 cwmni elusennol

Unwaith y byddwch wedi gwneud penderfyniadau i drosglwyddo, a chael unrhyw awdurdod y Comisiwn sydd ei angen arnoch, dylech wneud y canlynol:

• cytuno ar ddyddiad trosglwyddo gyda鈥檙 cwmni newydd

Efallai y bydd angen i鈥檙 cwmni drefnu ei weithredoedd ei hun (megis sefydlu cyfrifon banc) cyn y gall dderbyn asedau a rhwymedigaethau eich elusen.

• paratoi a gweithredu鈥檙 ddogfennaeth gywir, megis datganiad breinio cyn uno neu gytundeb trosglwyddo

Yna, ar neu ar 么l y dyddiad trosglwyddo yr ydych wedi cytuno, gallwch gymryd camau eraill megis trosglwyddo arian o gyfrifon banc eich elusen i gyfrifon banc y cwmni neu gofrestru鈥檙 newid ym mherchnogaeth tir y Gofrestrfa Tir.

Am arweiniad ynghylch hyn ac, er enghraifft, am ddatganiadau breinio cyn uno a chytundebau trosglwyddo, darllenwch adran 2 o Sut i drosglwyddo asedau elusennol.

Tir dynodedig, gwaddol parhaol ac ymddiriedolaethau arbennig

Mae tir dynodedig yn dir y mae鈥檔 rhaid ei ddefnyddio at ddiben penodol eich elusen yn 么l y ddogfen sy鈥檔 esbonio sut y mae鈥檔 rhaid defnyddio鈥檙 tir. Er enghraifft, eiddo y mae鈥檔 rhaid ei ddefnyddio fel tir hamdden.

Mae gwaddol parhaol yn eiddo y mae鈥檔 rhaid i鈥檆h elusen ei gadw yn hytrach na鈥檌 wario. Mae eiddo a roddir i鈥檆h elusen y mae鈥檔 rhaid ei ddefnyddio at ddiben penodol (fel tir dynodedig) yn un enghraifft o waddol parhaol. Un arall yw arian neu asedau eraill a roddir i鈥檆h elusen i鈥檞 buddsoddi lle mai dim ond yr incwm buddsoddi y gellir ei wario.

Ymddiriedolaeth arbennig yw arian neu asedau y mae鈥檔 rhaid i鈥檆h elusen eu defnyddio at ddibenion penodol sy鈥檔 gulach na dibenion eich elusen. Gall gwaddol parhaol fod yn ymddiriedolaeth arbennig ond nid bob amser.

Nid yw cael, neu fod yn ymddiriedolwr ar waddol parhaol, tir dynodedig neu ymddiriedolaethau arbennig yn golygu na allwch newid strwythur.

Ond mae angen i chi feddwl am sut rydych chi鈥檔 eu trosglwyddo oherwydd eu bod yn wahanol i gronfeydd ac asedau cyffredinol elusen. Mae hefyd yn golygu na allwch gau eich elusen os na fyddwch yn delio 芒 nhw鈥檔 gywir.

(Gellir defnyddio cronfeydd cyffredinol neu asedau mewn unrhyw ffordd i hyrwyddo dibenion eich elusen; nid oes ganddynt unrhyw reolau eraill ar sut y gellir eu defnyddio.)

Darllenwch adran 3 o鈥檔 canllawiau ar drosglwyddo asedau elusennol i ddeall sut i drosglwyddo gwaddol parhaol, tir dynodedig ac ymddiriedolaethau arbennig.

5. Cau鈥檙 elusen wreiddiol

Unwaith y byddwch wedi:

• trosglwyddo eich holl asedau a rhwymedigaethau i鈥檙 cwmni elusennol
• ymdrin ag unrhyw waddol parhaol, tir dynodedig neu ymddiriedolaethau arbennig
• trosglwyddo cofnodion eich elusen i鈥檙 cwmni elusennol

gallwch gau鈥檙 elusen.

Darllenwch ganllawiau ynghylch cau eich elusen.

Mae鈥檔 rhaid i chi ddweud wrth y Comisiwn am y cau fel y gallwn dynnu eich elusen o鈥檙 gofrestr. Byddwn hefyd yn rhoi鈥檙 gorau i ysgrifennu atoch 鈥� er enghraifft i ffeilio ffurflenni blynyddol.

Rheolau ynghylch adrodd a chyfrifo

Pan fyddwch yn newid o fod yn elusen anghorfforedig i gwmni elusennol, byddwch yn wynebu rheolau gwahanol ar adrodd a chyfrifo. Mae鈥檔 ofynnol i gwmn茂au elusennol baratoi a ffeilio cyfrifon yn unol 芒 chyfraith cwmn茂au yn ogystal 芒 chyfraith elusennau. Mae hyn yn golygu bod yn rhaid i chi baratoi cyfrifon cronnol ar gyfer y cwmni elusennol a rhaid i鈥檙 rhain gydymffurfio ag elusennau SORP FRS 102.

Cofrestr o elusennau unedig

Mae newid strwythur yn fath o uno. Ystyriwch a allwch chi, neu a oes rhaid, gofrestru鈥檙 uno.

Mae cofrestru yn ymwneud 芒 helpu elusennau i sicrhau rhoddion yn y dyfodol (fel cymynroddion) ar 么l iddynt uno a chau.

Darllenwch ganllawiau am fwy o wybodaeth a sut i wneud cais.

Mathau eraill o newid

Nid yw鈥檙 canllawiau hyn yn cwmpasu newid strwythur i elusen Siarter Frenhinol. Darllenwch ein canllawiau ynghylch Elusennau鈥檙 Siarter Frenhinol.

Newid o fod wedi鈥檌 gorffori i elusen anghorfforedig

Gallwch newid cwmni elusennol neu CIO i elusen anghorfforedig trwy wrthdroi鈥檙 broses. Fodd bynnag, mae hwn yn gam anarferol a dylech allu dangos sut mae gwneud hyn er budd gorau eich elusen, yn enwedig os oes gan eich elusen gontractau neu asedau fel tir.

Os byddwch yn bwrw ymlaen, ni ellir trosglwyddo unrhyw dir neu asedau eraill y mae鈥檙 elusen yn berchen arnynt yn syth i鈥檙 elusen newydd, anghorfforedig. Yn hytrach, breiniwch dir yn yr ymddiriedolwyr neu鈥檙 Ceidwad Swyddogol, ac asedau eraill i鈥檙 ymddiriedolwyr i鈥檞 dal ar ymddiriedaeth.

Trawsnewidiadau sy鈥檔 cynnwys elusennau a Chwmn茂au Budd Cymunedol (CICs)

Darllenwch Cwmn茂au Buddiant Cymunedol: buddion CIC ar gyfer y gwahaniaethau rhwng CICs ac elusennau.

Gallwch newid CIC yn elusen trwy sefydlu elusen newydd, trosglwyddo asedau鈥檙 CIC iddi, yna cau鈥檙 CIC.

Darllenwch canllawiau ar drosi CIC i elusen, neu elusen i CIC.

A Gall CIC drosi鈥檔 uniongyrchol i CIO.

Mynnwch gyngor proffesiynol os oes ei angen arnoch.

Newid Cymdeithas Gofrestredig i CIO

Mae鈥檙 broses yn debyg i broses newid cwmni elusennol i CIO. Mynnwch gyngor proffesiynol os oes ei angen arnoch.